Trwają zgłoszenia do olimpiady ZUS. Można wygrać indeks na studia

Do 20 października szkoły ponadpodstawowe mogą zgłaszać uczniów do olimpiady ZUS „Warto wiedzieć więcej o ubezpieczeniach społecznych”. Na zwycięzców czekają nie tylko nagrody rzeczowe, ale i również indeksy na studia oraz dodatkowe punkty w rekrutacji na wiele uczelni wyższych.

Uczniowie szkół ponadpodstawowych już od blisko 10 lat biorą udział w „Lekcjach z ZUS”, a zdobytą wiedzę o ubezpieczeniach społecznych sprawdzają w Olimpiadzie ZUS. Projekt ten cieszy się coraz większą popularnością i uznaniem w środowisku szkolnym. Dotychczas w „Lekcjach z ZUS” wzięło udział blisko 600 tys. uczniów szkół ponadpodstawowych z całej Polski- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

– W trakcie czterech lekcji młodzież dowiaduje się, m.in. po co są ubezpieczenia społeczne, jakie świadczenia przysługują osobom ubezpieczonym, od czego zależy wysokość emerytury, a także jak otworzyć firmę, opłacać składki i kontaktować się z ZUS-em elektronicznie – mówi Joanna Karsznia, koordynator ds. komunikacji społecznej i edukacji oddziału ZUS w Bydgoszczy.

– „Lekcje z ZUS” to okazja, by poszerzyć swoją wiedzę o ubezpieczeniach społecznych. Zdobyta wiedza będzie procentować w przyszłości młodych ludzi, którzy świadomie będą podejmować decyzje wkraczając na rynek pracy– dodaje Sylwia Bratkowska-Gburek, koordynator ds. komunikacji społecznej i edukacji oddziału ZUS w Toruniu.

Uczniowie, którzy wezmą udział w lekcjach, mogą spróbować swoich sił w olimpiadzie ZUS „Warto wiedzieć więcej o ubezpieczeniach społecznych”. Na zwycięzców czekają nagrody rzeczowe, indeksy na studia oraz dodatkowe punkty w rekrutacji na wiele uczelni wyższych. Ponadto laureaci i finaliści olimpiady są zwolnieni z części pisemnej egzaminu zawodowego technika ekonomisty i technika rachunkowości.

W tym roku zgłoszenia uczniów do olimpiady przyjmowane są do 20 października. Pierwszy etap rywalizacji odbędzie się już 28 listopada, kolejny -5 marca 2024 r. a finał -18 kwietnia 2024 r.

Szkoły zainteresowane udziałem w projekcie  „Lekcje z ZUS”  i olimpiadą proszone są o kontakt
z koordynatorami ds. komunikacji społecznej i edukacji. W Bydgoszczy należy kontaktować się
z Joanną Karsznią tel. 502 007 721, w Toruniu z Sylwią Bratkowską-Gburek tel. 502 009 961.

Krystyna Michałek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

w województwie kujawsko-pomorskim

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaprasza do skorzystania z dyżurów telefonicznych, które w październiku przeprowadzi oddział ZUS w Bydgoszczy i Toruniu wraz z podległymi jednostkami. 2 i 5 października eksperci ZUS-u odpowiadać będą na pytania o świadczenia dla rodziny: 500+,300+ rodzinny kapitał opiekuńczy, żłobkowe. Dzwonić można 2 października w godz. 8-10.00 pod nr tel. 56 450 68 55,  w godz. 9-11.00 pod nr tel. 52 303 06 18 i 5 października w godz. 9-11.00 pod nr tel. 52 341 84 26– informuje  Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

O zasady podlegania do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego będzie można zapytać ekspertów 3 października w godz. 9-11.00 pod nr tel. 52 341 81 24. Z kolei dzwoniąc 3 i 5 października w godz. 8-10.00 pod nr tel. 56 450 68 55 będzie można dowiedzieć się na temat elektronicznych form kontaktu z ZUS-em jak: e-wizyty, Platforma Usług Elektronicznych, czy e-PUAP. W trakcie dyżuru eksperci wyjaśnią również, jak można udzielić pełnomocnictwo w ZUS i je odwołać.

Na pytania, jak wyjechać do sanatorium z ZUS-em, kto może skorzystać z takiej rehabilitacji i ile ona trwa, eksperci będą odpowiadać 3 października w godz. 9-10.30 pod nr tel. 502 008 688.

Natomiast 4 października w godz. 8-10.00 pod nr tel. 56 450 68 55 będzie można zapytać o zasady przeliczania emerytur i rent.

Krystyna Michałek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

w województwie kujawsko-pomorskim

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej jest najpopularniejszym świadczeniem wypadkowym. Tylko w 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił 44,2 tys. jednorazowych odszkodowań na łączną kwotę ponad 326 mln zł, gdzie rok wcześniej było to 43,9 tys. odszkodowań o łącznej wartości 308 mln zł.

W województwie kujawsko-pomorskim także można zaobserwować wzrost wypłaconych przez ZUS jednorazowych odszkodowań w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. W 2022 roku bydgoski i toruński oddział ZUS wypłacił 2,8 tys. takich świadczeń na kwotę 19,5 mln zł. Dla porównania w 2021 roku było to 2,5 tys. odszkodowań na kwotę 16,8 mln zł- informuje  Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Jeśli chodzi o pierwsze półrocze 2023 roku, to w całym kraju wypłacono 21,6 tys. jednorazowych odszkodowań o łącznej wartości niemal 173,6 mln zł, w regionie 1,4 tys. odszkodowań o wartości 9,6 mln zł– dodaje rzeczniczka.

Dla kogo odszkodowanie za wypadek w pracy

O jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u mogą ubiegać się osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym, które na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej stały się długotrwale lub stale niezdolne do pracy. Prawo do odszkodowania mają także uprawnieni członkowie rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Zdarzają się także wyjątkowe sytuacje, gdzie ZUS wypłaci odszkodowanie osobom, za które nie jest odprowadzana składka wypadkowa. Dotyczy to np. ucznia, które uległo wypadkowi na lekcji wychowania fizycznego. Wypłata odszkodowania zależy jednak od tego, czy z tytułu tego wypadku zostanie orzeczona całkowita niezdolność do pracy. Jeżeli lekarz orzecznik ustali tylko sam uszczerbek na zdrowiu bez całkowitej niezdolności do pracy, to odszkodowania ZUS nie wypłaci. Wypadki w szczególnych okolicznościach dotyczą nie tylko uczniów, ale i na przykład ławnika w sądzie, czy wolontariusza. To mogą być też wypadki, gdy ratujemy czyjeś życie i zdrowie od grożącego niebezpieczeństwa jak powódź, pożar itp. – wyjaśnia Krystyna Michałek.

Nie każdy wie, że może ubiegać się o zwiększenie jednorazowego odszkodowania, jeśli stan zdrowia pogorszył się o co najmniej 10 proc. i jest następstwem wcześniejszego wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Ile ZUS płaci za wypadek przy pracy

Wysokość jednorazowego odszkodowania jest uzależniona od tego, w jakiej wysokości zostanie ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu. Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu dokonuje Lekarz Orzecznik ZUS lub Komisja Lekarska ZUS. Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Do końca marca 2024 roku za każdy procent przysługuje 1269 zł. Na przykład, gdy lekarz orzecznik ustali 5-procentowy uszczerbek na zdrowiu, to odszkodowanie wyniesie 6345 zł.

Z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego kwota jednorazowego odszkodowania wynosi 22 212 zł. Gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, wówczas wypłacona zostanie kwota 114 231 zł. Natomiast jeśli do świadczenia uprawniony jest członek rodziny inny niż małżonek lub dziecko, wtedy odszkodowanie wyniesie 57 115 zł.  Zaś w sytuacji, gdy prawo do zadośćuczynienia mają równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, wówczas jest to już 114 231 zł, które ulega zwiększeniu o kwotę 22 212 zł na każde z tych dzieci. Odszkodowanie ustalone w łącznej kwocie dzieli się wówczas w równych częściach między uprawnionych.

Natomiast 22 212 zł przyznawane jest w sytuacji, gdy obok małżonka lub dzieci, uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego. Mogą to być między innymi  rodzice, macocha czy ojczym, jeżeli w dniu śmierci osoby, po której należne jest odszkodowanie prowadzili z nią wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli zmarły bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania. Każdy z nich może otrzymać tę kwotę, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom.

ZUS nie wypłaca jednorazowego odszkodowania z urzędu

Po zakończeniu leczenia i rehabilitacji wniosek o jednorazowe odszkodowanie wraz z zaświadczeniem o stanie zdrowia (druk OL-9) i dokumentacją medyczną ubezpieczony składa do swojego płatnika składek np. pracodawcy, zleceniodawcy. Płatnik składek kompletuje niezbędną dokumentację, a następnie całość przekazuje do ZUS-u. Lekarz orzecznik ZUS luk Komisja Lekarska ocenia stopień uszczerbku i jego związek z wypadkiem. Przyznanie lub odmowa przyznania tego świadczenia oraz ustalenie jego wysokości następuje w drodze decyzji ZUS. ZUS wydaje decyzję w ciągu 14 dni od otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej albo od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. ZUS wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji.

Dokumenty niezbędne do wypłaty odszkodowania to:

• Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, który sporządza pracodawca (w przypadku wypadku przy pracy ubezpieczonego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę).
• Karta wypadku wraz z załącznikami. Jeśli wypadkowi ulegnie osoba zatrudniona na podstawie innej umowy niż umowa o pracę np. na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej postępowanie powypadkowego należy do obowiązków podmiotu, na rzecz którego wykonana była praca. W przypadku osoby prowadzącej pozarolniczą działalność lub współpracującej z taką osobą albo zatrudnionej na podstawie umowy uaktywniającej postępowanie powypadkowe przeprowadzi, właściwy ze względu na siedzibę prowadzenia działalności  Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
• Prawomocny wyrok sądu pracy.
• Decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez państwowego inspektora sanitarnego.

Natomiast dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do jednorazowego odszkodowania po zmarłym, to m.in.:

• Dokument stwierdzający datę urodzenia i datę zgonu osoby, po której ma być przyznane jednorazowe odszkodowanie.
• Dokument potwierdzający stopień pokrewieństwa (powinowactwa) z osobą zmarłą.
• Odpis skrócony aktu małżeństwa, jeżeli o świadczenie ubiega się wdowa lub wdowiec.
• Zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka, wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie, jeżeli przyznanie odszkodowania uzależnione jest od ustalenia niezdolności do pracy.
• Zaświadczenie o uczęszczaniu do szkoły, jeżeli dziecko ukończyło 16 lat.
• Dokument o ustaleniu prawa do alimentów na podstawie wyroku sądu lub ugody w odniesieniu do rodziców, osoby przysposabiającej, macochy, ojczyma (jeżeli nie pozostawali we wspólnym gospodarstwie lub osoba zmarła nie przyczyniała się do ich utrzymania).

Krystyna Michałek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

w województwie kujawsko-pomorskim

An accident at a warehouse, man on floor

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego informuje, że zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Finansów z dnia 14 września 2023 r., od dnia 7 września 2023 r. obowiązuje nowa stawka odsetek za zwłokę w wysokości 15% kwoty zaległości w stosunku rocznym.

 Informacja przekazana za pośrednictwem OR KRUS w Bydgoszczy

Rodzice bardzo często zapominają, że po ustaniu zatrudnienia dziecka, które dalej się uczy i nie skończyło 26 lat, powinni zgłosić je ponowie do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny. Jeśli tego nie zrobią, a dziecko nie ma innego tytułu do ubezpieczenia, to podczas rejestracji do lekarza dziecko „wyświetli się” w systemie eWUŚ na czerwono.

Wielu uczniów i studentów podejmuje wakacyjną, czy dorywczą pracę. Jeśli jest to umowa o pracę czy umowa zlecenia, od której istnieje obowiązek odprowadzania składek, to rodzina bądź uczelnia muszą wyrejestrować młodego człowieka z ubezpieczenia zdrowotnego, po to, by do ubezpieczenia mógł zgłosić go pracodawca lub zleceniodawca. Nawet jeśli rodzic nie dopełni obowiązku wyrejestrowania z ubezpieczenia, to samo zawarcie np. umowy o pracę powoduje wypadnięcie z ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny. Dziecko w takiej sytuacji ubezpieczone jest  jako pracownik- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Po rozwiązaniu umowy uczeń, student znów może być ubezpieczony przez rodzinę albo uczelnię. Nie stanie się to jednak automatycznie. Rodzic albo uczelnia muszą ponownie zgłosić go do ubezpieczenia zdrowotnego. Jeśli tego nie zrobią, to uczeń, student straci prawo do bezpłatnego leczenia. Niestety wciąż zdarza się, że rodzice o tym zapominają i kiedy dziecko idzie do lekarza, dowiadują się, że jest ono nieubezpieczone. W systemie  eWUŚ  dziecko wyświetla się „na czerwono”– dodaje rzeczniczka.

Dziecko, które nie ukończyło 26 lat, a nadal się uczy i nie ma innego tytułu  do ubezpieczeń, powinno być zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego przez rodzica lub małżonka jako członek rodziny. Jeśli rodzic jest nieubezpieczony (nie pracuje) albo student ma więcej niż 26 lat, do ubezpieczenia zdrowotnego powinna zgłosić  go uczelnia.  Trzeba ją o tym poinformować, składając wniosek. Jest jeden wyjątek od tej reguły. Student, który ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (lub inną niepełnosprawność traktowaną na równi), może być ubezpieczony jako członek rodziny, nawet gdy skończy 26 lat.

Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny jest bezpłatne i w żaden sposób nie wpływa na wysokość składki zdrowotnej. 

Jak dokonać zgłoszenia  rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego

Wniosek o zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego rodzic składa u swojego pracodawcy czy zleceniodawcy.  Ma na to 7 dni od dnia zatrudnienia lub od momentu, w którym członek rodziny może zostać objęty ubezpieczeniem. Osoby prowadzące własną firmę zgłoszenie na formularzu ZUS ZCNA kierują bezpośrednio do ZUS za pomocą Platformy Usług Elektronicznych, poczty lub osobiście.  Ta sama zasada dotyczy wyrejestrowania członka rodziny z ubezpieczenia zdrowotnego. Należy to zrobić w ciągu 7 dni od dnia zaistnienia okoliczności powodujących konieczność wyrejestrowania.

Krystyna Michałek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

w województwie kujawsko-pomorskim

Doctor checking information in computer program before filling medical card

Uczniowie otrzymujący rentę rodzinną po zmarłym rodzicu, którzy ukończyli 16. rok życia, mają obowiązek dostarczyć do ZUS-u zaświadczenie ze szkoły, że dalej się uczą. Wraz z zaświadczeniem muszą złożyć wniosek o dalszą wypłatę renty. W przeciwnym razie stracą świadczenie. Taki obowiązek spoczywa również na studentach.

Aby nie stracić renty rodzinnej uczniowie, którzy ukończyli 16 lat, muszą pamiętać o złożeniu wniosku o dalszą wypłatę renty wraz z zaświadczeniem ze szkoły. Mają na to czas do końca września, chyba że 16 lat kończą w trakcie roku szkolnego. Wówczas, aby otrzymać świadczenie bez przerwy w wypłacie, uczniowie powinni złożyć komplet dokumentów w miesiącu, w którym osiągają wymagany wiek. Na przykład uczeń, który 16. rok życia kończy 4 listopada, jeśli nie chce stracić prawa do renty rodzinnej za grudzień, powinien niezbędne dokumenty przekazać do ZUS-u maksymalnie do końca listopada, a jeśli chce zachować ciągłość wypłaty, to dokumenty musi przekazać nie później niż 12 dni roboczych przed terminem płatności swojego świadczenia- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

W nieco innej sytuacji są maturzyści przyjęci na pierwszy rok studiów. Jeśli chcą otrzymać rentę także za wrzesień, muszą do końca września złożyć wniosek o kontynuację wypłaty świadczenia wraz z zaświadczeniem z uczelni potwierdzającym przyjęcie na studia, a do końca października uzupełnić dokumentację o zaświadczenie z uczelni o rozpoczęciu studiów. Pozostali studenci, którzy kontynuują studia, a zaświadczenie o nauce mieli wydane tylko na rok,  wniosek i zaświadczenie o kontynuowaniu nauki składają do końca października- dodaje rzeczniczka.

Natomiast w przypadku, gdy podjęcie nauki nastąpiło w innym miesiącu niż wrzesień czy październik, zaświadczenie o dalszej nauce należy złożyć do końca miesiąca, w którym rozpoczęto naukę.

Nie jest konieczne coroczne przedstawianie informacji o dalszej nauce, jeśli zaświadczenie nie wygasło, bo uczelnia czy szkoła wydała je na cały okres trwania nauki (np. studia 5-letnie).
ZUS będzie wypłacał rentę rodzinną za okres wskazany w zaświadczeniu, ale w każdej chwili może sprawdzić, czy uczeń, student faktycznie się uczy.

Rentę rodzinną po zmarłym rodzicu dziecko może pobierać do 16. roku życia, a jeśli kontynuuje naukę – nawet do 25. roku życia lub do końca roku akademickiego, jeśli 25 lat kończy w trakcie ostatniego roku studiów. Jeśli natomiast dziecko stało się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub jeszcze w trakcie nauki, a przed 25. rokiem życia, to rentę rodzinną można pobierać bez względu na wiek i kontynuowanie nauki (w zależności od terminu ważności orzeczenia o niezdolności do pracy).

Przerwałeś naukę – poinformuj ZUS

Uczeń, student, który pobiera rentę rodzinną, musi poinformować ZUS, że przerwał lub wcześniej zakończył naukę. Jeśli tego nie zrobi, czekają go przykre konsekwencje, bo nadpłaconą nienależną rentę rodzinną będzie później musiał zwrócić z odsetkami.

Krystyna Michałek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

w województwie kujawsko-pomorskim

Z początkiem września zmieniły się limity dorabiania dla rencistów i wcześniejszych emerytów. Będą obowiązywać do końca listopada. Aby nie narazić się na zmniejszenie świadczenia, przychód nie może przekroczyć miesięcznie 4904,10 zł brutto.

Pracujących rencistów i wcześniejszych emerytów obowiązują limity zarobkowe, które zmieniają się co trzy miesiące. Od 1 września obowiązują nowe, nieco niższe niż w poprzednich trzech miesiącach. Wynika to ze spadku przeciętnego wynagrodzenia w kraju za II kwartał 2023 r. w stosunku do wynagrodzenia krajowego obowiązującego w I kwartale 2023 r. – informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Jeśli przychód przekracza określone progi tj. 70 proc. i 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, świadczenie może zostać zmniejszone lub zawieszane. Od 1 września limit ten wynosi odpowiednio 4904,10 zł brutto i 9107,50 zł brutto.

Aby nie narazić się na zmniejszenie emerytury czy renty, miesięczne zarobki nie powinny przekroczyć 4904,10 zł brutto. Jeśli przychód przekroczy 4904,10 zł brutto, ale będzie niższy niż 9107,50 zł brutto, to świadczenie zostanie zmniejszone o kwotę przekroczenia, nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia. Emeryturę lub rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ZUS można maksymalnie zmniejszyć o 794,35 zł, rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy o kwotę 595,80 zł, a rentę rodzinną, do której uprawniona jest jedna osoba o 675,24 zł. Natomiast  jeśli dodatkowe przychody przekroczą miesięcznie 9107,50 zł brutto, to świadczenie zostanie zawieszone- wyjaśnia rzeczniczka.

Kiedy można dorabiać bez ograniczeń

Emeryci, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn), mogą osiągać dodatkowe przychody bez ograniczeń. Jest jeden wyjątek od tej reguły -gdy ZUS podwyższył wyliczoną emeryturę do kwoty świadczenia minimalnego (od marca 1588,44 zł brutto).
Jeśli przychód z tytułu pracy przekroczy wysokość kwoty podwyższenia do minimalnej emerytury, to świadczenie za dany okres będzie wypłacane w niższej kwocie, tj. bez dopłaty do minimum.

Wysokością przychodów nie muszą też przejmować się osoby, które pobierają rentę rodzinną jako świadczenie korzystniejsze od przyznanej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego.

Limity nie dotyczą niektórych rencistów

Osoby pobierające renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy powstała w związku ze służbą wojskową oraz osoby pobierające renty rodzinne po uprawnionych do tych świadczeń, również mogą dorabiać bez ograniczeń.

Od 1 stycznia 2022 r., takie sama zasady i limity dorabiania obowiązują również osoby pobierające renty socjalne.

Krystyna Michałek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

w województwie kujawsko-pomorskim

Szanowni Państwo,

7 sierpnia 2023 r. podpisana została nowelizacja ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci.

Oznacza to, że od 1 stycznia 2024 r. wysokość świadczenia wychowawczego (tzw. 500+) będzie wynosiła 800 zł na każde dziecko, do ukończenia przez nie 18 roku życia.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniesie wysokość świadczenia z urzędu. Dlatego nie trzeba składać dodatkowego wniosku. Nastąpi to automatycznie i obejmie wszystkich, którzy według stanu na 1 stycznia 2024 r. mają prawo do świadczenia w okresie świadczeniowym, który trwa od 1 czerwca 2023 r. do 31 maja 2024 r.

Po 1 stycznia 2024 r. osoby te otrzymają wypłaty w nowej wysokości. Zostaną o tym poinformowane na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.

Informacje na temat nowej wysokości świadczenia wychowawczego zostały opublikowane na www.zus.pl (https://www.zus.pl/-/800-od-stycznia-2024-r.-bez-dodatkowych-wniosk%C3%B3w?redirect=%2F).

W razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo śmierci osoby, dla której ZUS prowadzi subkonto, zgromadzone na nim środki są dzielone i wypłacane osobom uprawnionym. Nie zawsze jednak rodzina zmarłego ma do nich prawo.

Nie zawsze po śmierci ubezpieczonego rodzina ma prawo do dziedziczenia środków zapisanych na subkoncie w ZUS. Jeśli zmarły skończył 65 lat i miał przyznaną emeryturę docelową, to wypłata tych środków nie przysługuje. Osoby uposażone mogą wówczas otrzymać jednorazowe świadczenie pieniężne tj. wypłatę gwarantowaną, ale tylko wtedy gdy nie minęły 3 lata od pobrania pierwszej emerytury docelowej przez zmarłego. Po 3 latach pobierania emerytury– wypłata gwarantowana nie będzie już wypłacana – informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Czym jest subkonto ZUS

Każdy ubezpieczony w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych posiada swoje indywidualne konto. W ramach indywidualnego konta dla osób, które są członkami otwartego funduszu emerytalnego (OFE) albo urodziły się po 31 grudnia 1968 r. i nie przystąpiły do OFE, ZUS prowadzi subkonto.
Na subkonto (tzw. II filar) trafia:

• 7,3% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, jeśli ubezpieczony
  nie przystąpił do OFE lub gdy ubezpieczony zdecydował, aby składka była przekazywana wyłącznie na subkonto w ZUS,
• 4,38% składki emerytalnej, jeśli ubezpieczony w trakcie okna transferowego złożył oświadczenie o dalszym przekazywaniu składek do OFE w wysokości 2,92% podstawy.

Raz podjęta decyzja – tylko ZUS czy ZUS i OFE- nie jest ostateczna. Można zmienić dyspozycję przekazywania składek przy okazji okna transferowego. Najbliższe w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca 2024 r.

Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. nie mogą być członkami OFE i tym samym nie posiadają subkonta w ZUS. OFE obowiązkowe było dla osób urodzonych po 1968 r. a dobrowolne dla osób urodzonych pomiędzy 1 stycznia 1949 r. a 31 grudnia 1968 r. Od 2014 r. przystąpienie do OFE jest już nieobowiązkowe, a osoby, które wchodzą na rynek pracy, mają 4 miesiące na zawarcie umowy z wybranym funduszem. Jeśli nie podejmą takiej decyzji, to część ich składki emerytalnej, w wysokości 7,3% podstawy wymiaru będzie zapisana tylko na subkoncie w ZUS.

Gdy masz subkonto w ZUS i nie jesteś członkiem OFE

Osoby, które nie są członkami OFE, powinny złożyć do ZUS-u pisemne oświadczenie o stosunkach majątkowych istniejących między ubezpieczonym a współmałżonkiem. Mogą również wskazać imiennie jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania środków po śmierci (wniosek UWU). Jeśli tego nie zrobią, to środki z subkonta wejdą w skład spadku.

Jeśli ubezpieczony złożył w ZUS taką informację, to po jego śmierci Zakład zawiadamia osoby uprawnione o możliwości złożenia wniosku o wypłatę środków. Ta sama zasada obowiązuje, gdy informację o osobach uprawnionych do dziedziczenia Zakład otrzymał z OFE po przekazaniu do ZUS-u w ramach tzw. suwaka bezpieczeństwa wszystkich środków zgromadzonych w OFE na 10 lat przed emeryturą- wyjaśnia rzeczniczka.

Co się dzieje ze środkami z subkonta w momencie przejścia na emeryturę

Jeśli ubezpieczony w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego rezygnuje z aktywności zawodowej i przechodzi na emeryturę w wieku powszechnym (60 lat w przypadku kobiet, 65 lat w przypadku mężczyzn), to jego środki zgromadzone na subkoncie w ZUS, uwzględniane są w podstawie przyznanego mu świadczenia emerytalnego.

Inaczej jest w przypadku ubezpieczonych, którzy korzystają z tzw. emerytur wcześniejszych – wtedy środki zgromadzone na rachunku w OFE i zewidencjonowane na subkoncie w ZUS przekazywane są na dochody budżetu państwa. Jest to niezbędny warunek uzyskania tego  rodzaju świadczenia.

Zasady dziedziczenia

Środki zgromadzone na subkoncie w ZUS i OFE podlegają podziałowi m.in. w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa, ustania wspólności majątkowej, czy śmierci. W przypadku śmierci są wypłacane osobom wskazanym przez zmarłego lub spadkobiercom. Połowa środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS i OFE w okresie trwania wspólności majątkowej przekazywana jest na subkonto i rachunek w OFE współmałżonka (brak wypłaty gotówkowej). Pozostała część dzielona jest pomiędzy osoby wskazane przez niego za życia, a w przypadku ich braku środki te wchodzą w skład spadku. Jeśli zmarły nie pozostawał w związku małżeńskim, to wszystkie środki zebrane w OFE i na subkoncie są wypłacane osobom wskazanym za życia lub spadkobiercom.

Gdzie złożyć wniosek do ZUS-u, czy OFE

W sytuacji, gdy zmarły miał subkonto w ZUS i nie był członkiem OFE, lub kiedy był członkiem OFE, a całość środków została już przekazana na subkonto w ZUS w wyniku realizacji procesu suwaka bezpieczeństwa i członkostwo w OFE zostało wykreślone, podział środków na wniosek osoby uprawnionej zaczyna się w ZUS. W pozostałych przypadkach podział środków zaczyna się w OFE.

Jeśli podział środków zaczyna się w OFE, to w ciągu 14 dni od podziału, otwarty fundusz emerytalny zawiadamia ZUS o osobach, na rzecz których nastąpił podział środków zgromadzonych na rachunku w OFE i jaki jest udział tych osób w tych środkach. Następnie ZUS w ten sam sposób dzieli środki zapisane na subkoncie. Zarówno w przypadku otrzymania zawiadomienia o podziale środków z OFE jak i wpływu do ZUS-u wniosku o wypłatę środków z subkonta, Zakład ma 3 miesiące na to, aby podzielić środki zapisane na subkoncie.

Osoby, które są członkami OFE, a także które urodziły się po 31 grudnia 1968 r. i nie przystąpiły do OFE, mogą za życia dokonywać zmian osób uposażonych i zmieniać ich udział procentowy w dziedziczeniu zgromadzonych środków. Warto na bieżąco aktualizować dane adresowe osób uprawnionych do dziedziczenia. Osoby, które są członkami OFE, nawet jeśli zadecydowały o zaprzestaniu odprowadzania składek do OFE taką zmianę dyspozycji powinny zgłosić w OFE.

Warto mieć wiedzę, do którego OFE należał zmarły, bo w obecnym stanie prawnym ZUS może udzielić informacji odnośnie członkostwa osoby zmarłej w OFE jedynie na podstawie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, lub zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia.

Dla kogo wypłata gwarantowana z ZUS

Wypłata gwarantowana to jednorazowe świadczenie pieniężne, które po spełnieniu kilku warunków może być wypłacone po śmierci osobom uposażonym. Jeśli zmarły miał subkonto w ZUS i nabył prawo do emerytury z tytułu osiągnięcia „męskiego” wieku emerytalnego (65 lat) albo do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku miał ustalone prawo do okresowej emerytury kapitałowej, to  mógł za życia wskazać imiennie jedną lub kilka osób jako osoby uposażone, na rzecz których wypłacone będzie po jego śmierci jednorazowe świadczenie pieniężne.

Jednak, gdy emeryt pozostający w związku małżeńskim wskaże osobę niespokrewnioną, to wymagana będzie pisemna zgoda współmałżonka. Zgoda nie jest wymagana, jeżeli jako osoby uposażone  emeryt wskaże dzieci własne, przysposobione,  dzieci drugiego małżonka, rodziców (za rodzica uważa się także ojczyma, macochę oraz osoby przysposabiające) oraz przyjęte na wychowanie wnuki bądź rodzeństwo.  W sytuacji, gdy nie zostanie wskazana żadna osoba, to uposażonym będzie małżonek, o ile w chwili śmierci emeryta pozostawał z nim we wspólności majątkowej. W pozostałych przypadkach środki wchodzą w skład spadku. Wypłatę gwarantowaną można otrzymać tylko w okresie trzech lat od momentu wypłaty pierwszej emerytury docelowej. Po 3 latach pobierania emerytury – wypłata gwarantowana nie będzie już wypłacana.

Krystyna Michałek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

w województwie kujawsko-pomorskim

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego rozpoczęła przygotowania do wypłaty kolejnego w 2023 r. dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów.

Kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne zwane „czternastą emeryturą” Kasa   wypłaci razem z emeryturą, rentą lub rodzicielskim świadczeniem uzupełniającym we wrześniowych terminach płatności świadczeń emerytalno-rentowych tj. 10, 15, 20 i 25  września br.

W przypadku emerytur i rent wypłacanych kwartalnie kolejne dodatkowe świadczenie zostanie wypłacone odrębnie również we wrześniu br.

Jak ubiegać się o kolejne w 2023 r. dodatkowe roczne świadczenie pieniężne?

„Czternastą emeryturę” Kasa wypłaci z urzędu. Nie trzeba w tej sprawie składać żadnych wniosków.

Komu przysługuje kolejne w 2023 r. dodatkowe roczne świadczenie pieniężne?

„Czternasta emerytura” przysługuje osobom, które w dniu 31 sierpnia 2023 r. mają prawo do jednego ze świadczeń:

• emerytury rolniczej,
• renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy,
• renty rodzinnej,
• okresowej emerytury rolniczej,
• rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego,

– jeżeli łączna kwota pobranych świadczeń nie przekracza kwoty 5.500,00 zł

W jakiej wysokości zostanie wypłacone kolejne w 2023 r. dodatkowe roczne świadczenie pieniężne?

„Czternasta emerytura” przysługuje w wysokości:

• 2.650,00 zł, jeżeli wysokość przysługujących świadczeń emerytalno-rentowych
  nie przekracza kwoty 2.900 zł,
• 2.650,00 zł pomniejszonej o kwotę różnicy pomiędzy kwotą przysługujących świadczeń emerytalno-rentowych, a kwotą 2.900 zł – jeżeli wysokość przysługujących świadczeń emerytalno-rentowych przekracza 2.900 zł.

Dodatkowego świadczenia nie przyznaje się, jeżeli jego wysokość jest mniejsza niż 50 zł.

Osoba, której świadczenie emerytalno-rentowe/suma świadczeń emerytalno-rentowych będzie równe lub wyższe niż 5.500,00 zł nie otrzyma „czternastej emerytury”.

Przy ustalaniu wysokości pobieranych świadczeń emerytalno-rentowych uwzględnia się sumę kwot tych świadczeń, brutto przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, a także przed dokonaniem zawieszenia części uzupełniającej w związku z niezaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej.

Z „czternastej emerytury” potrąca się zaliczkę na podatek dochodowy oraz składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne wg zasad obowiązujących od 01 stycznia 2023 r.

Z „czternastej emerytury” nie dokonuje się potrąceń i egzekucji.

Przykład: 

Świadczeniobiorca ma prawo do emerytury rolniczej w kwocie 1.772,70 zł wypłacanej do 10 dnia miesiąca. We wrześniowym terminie płatności (razem z emeryturą rolniczą) zostanie wypłacona „czternasta emerytura” w kwocie 2.650,00 zł (1.772,70  zł < 2.900,00 zł).

Przykład: 

Świadczeniobiorca ma prawo do emerytury rolniczej w kwocie 3.002,16 zł wypłacanej do 15 dnia miesiąca. We  wrześniowym terminie płatności (razem z emeryturą rolniczą) zostanie wypłacona „czternasta emerytura” w kwocie 2.547,84 zł (3.002,16 zł – 2.900 zł = 102,16 zł; 2.650,00 zł  – 102,16 zł = 2.547,84 zł ).

Jaka jest wysokość kolejnego w 2023 r. dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla osób uprawnionych do renty rodzinnej?

Do renty rodzinnej, do której jest uprawniona więcej niż jedna osoba, przysługuje jedna „czternasta emerytura”, która zostanie wypłacona w wysokości proporcjonalnej do liczby osób uprawnionych do tej renty na dzień 31 sierpnia 2023 r.

Jeżeli do renty rodzinnej jest uprawniona więcej niż jedna osoba i jedna z nich jest uprawniona do renty socjalnej lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, „czternasta emerytura” z tytułu renty rodzinnej zostanie podzielona stosownie do liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej, z wyłączeniem osoby uprawnionej do renty socjalnej/rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

Osobie wyłączonej z liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej przysługuje odrębne kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne z tytułu przysługującego prawa do renty socjalnej/rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

Przykład:

Renta rodzinna rolnicza jest wypłacana do 15 dnia miesiąca, w łącznej kwocie równej 1.826,71 zł, wdowie i 3 pełnoletnich dzieci. We wrześniowym terminie płatności zostanie wypłacone kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne w kwocie 2.650,00 zł , tj. po 662,50 zł  dla każdej uprawnionej osoby.

Przykład:

Do renty rodzinnej, wypłacanej do 20 dnia miesiąca, w łącznej kwocie równej 1.826,71 zł   uprawnione są cztery osoby. Dwie osoby razem z rentą rodzinną pobierają rentę socjalną.

We wrześniowym terminie płatności zostanie przyznane kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne w łącznej kwocie 7.950,00, tj. po 2.650,00 zł  dla osób uprawnionych do renty socjalnej (2 x 2.650,00 zł  = 5.300 zł ) i 2.650,00 zł  dla dwóch pozostałych osób (po 1.325,00 zł   dla każdej z nich).

Skąd otrzyma kolejne w 2023 r. dodatkowe roczne świadczenie pieniężne osoba uprawniona do świadczeń z ZUS i z KRUS? 

Osobie, która ma prawo do kilku świadczeń, przysługuje tylko jedna „czternasta emerytura”, która zostanie wypłacona przez właściwy organ emerytalno-rentowy.

Osobie, której KRUS wypłaca w zbiegu emeryturę lub rentę rolniczą wraz ze świadczeniem przyznanym przez ZUS, „czternastą emeryturę” wypłaci Kasa.

Natomiast emerytom, którym KRUS wypłaca emeryturę rolniczą, a ZUS emeryturę pracowniczą, „czternastą emeryturę” wypłaci Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który do ustalenia wysokości dodatkowego świadczenia będzie przyjmował sumę emerytury z ZUS i KRUS.

Przykład:

Świadczeniobiorca ma prawo do emerytury rolnej (GNE 50%) w kwocie 794,22 zł i renty (PP) w kwocie 3.062,61 zł wypłacanej do 10 dnia miesiąca. We wrześniowym terminie płatności (razem ze świadczeniem wypłacanym w zbiegu) zostanie wypłacona „czternasta emerytura” w kwocie 1.693,17 zł (794,22 zł + 3.062,61 zł = 3.856,83 zł  – 2.900,00 zł = 956,83; 2.650,00 – 956,83 zł = 1.693,17 zł).

Przykład:

Świadczeniobiorca ma prawo do emerytury rolniczej w kwocie 1.588,44 zł i emerytury pracowniczej w kwocie 962,61 zł. Wraz z emeryturą z ZUS zostanie wypłacona „czternasta emerytura” w kwocie 2.650,00 zł (1.588,44 zł  + 962,61 zł = 2.551,05 zł < 2.900,00 zł).

Czy osoba uprawniona otrzyma decyzję dot. kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego? 

Do każdego uprawnionego emeryta i rencisty zostanie wysłana decyzja o przyznaniu kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego.

Uwaga !

Wysokości kwot świadczeń emerytalno-rentowych i „czternastej emerytury” w  przykładach podane są w kwotach brutto.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o kolejnym  dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz. U. z 2023 r., poz. 1407).

 Informacja przekazana za pośrednictwem OR KRUS w Bydgoszczy