Waloryzacja emerytur i rent rolniczych polega na pomnożeniu zwaloryzowanej kwoty emerytury podstawowej przez indywidualne wskaźniki wymiaru świadczenia (odpowiednio dla części składkowej i dla części uzupełniającej) – ustalone odrębnie dla każdego świadczeniobiorcy w oparciu o długość stażu ubezpieczeniowego.*

Waloryzacja emerytury podstawowej polega na jej pomnożeniu przez wskaźnik waloryzacji ustalony zgodnie z przepisami emerytalnymi, który w 2022 r. wynosi 7%.

Zasady waloryzacji rolniczych emerytur i rent nie uległy zmianie. Niemniej w ostatnich trzech latach waloryzacja była przeprowadzana na podstawie specjalnie w tym celu uchwalonych przepisów i przewidywała gwarantowaną dla każdego emeryta/rencisty minimalną kwotę podwyżki. W roku bieżącym waloryzacja przebiega na podstawie obowiązujących przepisów określonych w art. 48a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, a minimalna kwota podwyżki nie została w przepisach określona.

Od 1 marca 2022 r. o 7% tj. z 1.013 zł 63 gr do 1.084 zł 58 gr wzrosła kwota emerytury podstawowej. Emerytura podstawowa w nowej wysokości stanowi dopiero podstawę do ustalenia wysokości emerytury/renty dla poszczególnego emeryta/rencisty po waloryzacji.

Wysokość emerytury/renty rolniczej od 1 marca 2022 r. ustalana jest poprzez przemnożenie kwoty emerytury podstawowej wynoszącej 1.084 zł 58 gr przez wskaźnik wymiaru ustalony indywidualnie dla każdego świadczenia (wyliczony i wskazany w decyzji przynającej/przeliczającej świadczenie). W taki sposób od dnia 1 marca 2022 r. zostały podwyższone (zwaloryzowane) wszystkie emerytury i renty rolnicze wypłacane na dzień 28 lutego 2022 r.

Jeżeli w wyniku podwyżki (waloryzacji) wysokość świadczenia jest niższa od kwoty najniższej emerytury pracowniczej (od 1 marca 2022 r. 1.338,44 zł) – Kasa podwyższy je z urzędu do kwoty 1.338,44 zł.

Do kwoty 1.338,44 zł nie zostaną podwyższone:

1. emerytury przyznane na podstawie art. 19 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (tzw. wcześniejsze emerytury rolnicze),
2. świadczenia, których wypłata została zawieszona stosownie do art. 28 lub 34 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj. w związku z prowadzeniem działalności rolniczej lub osiąganiem przychodów z tytułu zatrudnienia,
3. emerytury i renty z ubezpieczenia pobierane w zbiegu z emeryturą lub rentą z innego ubezpieczenia społecznego, jeżeli suma tych świadczeń przekracza kwotę najniższej emerytury pracowniczej (dotyczy również pobierania jednocześnie emerytur z ZUS i KRUS), z wyjątkiem renty rodzinnej wypłacanej w zbiegu z rentą socjalną,
4. emerytury i renty wypłacane w wysokości pro-rata.
   

Przykład 1:

Były rolnik od 2013 r. pobiera rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy.

Wskaźniki wymiaru części składkowej i części uzupełniającej wynoszą odpowiednio 0,60 i 0,85. Od dnia 1 marca 2021 r. do dnia 28 lutego 2022 r. renta wynosiła 1.513 zł 65 gr brutto.
Od 1 marca 2022 r. renta wzrośnie do kwoty 1.572 zł 64 gr brutto (tj. część składkowa – 0,60 x 1084,58 zł tj. 650 zł 75 gr + część uzupełniająca – 0,85 x 1084,58 tj. 921 zł 89 gr).

Przykład 2:

Były rolnik od 2016 r. pobiera rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy.

Wskaźniki wymiaru części składkowej i części uzupełniającej wynoszą odpowiednio 0,10 i 0,95. Od dnia 1 marca 2021 r. do dnia 28 lutego 2022 r. renta – po podniesieniu do kwoty najniższej emerytury – wynosiła 1.250 zł 88 gr brutto.

Od 1 marca 2022 r. renta wzrośnie do kwoty 1.338 zł 44 gr brutto (tj. część składkowa – 0,10 x 1084,58 zł tj. 108 zł 46 gr + część uzupełniająca – 0,95 x 1084,58 tj. 1.030 zł 35 gr = 1.138 zł 81 gr < 1.338 zł 44 gr – najniższa emerytura).

Więcej informacji na temat waloryzacji emerytur i rent od 1 marca 2022 r. można uzyskać na stronie internetowej: https://www.krus.gov.pl/zadania-krus/swiadczenia/swiadczenia-z-ubezpieczenia-emerytalno-rentowego/waloryzacja-emerytur-i-rent-rolniczych/  lub w każdej jednostce organizacyjnej KRUS.

* Podstawa prawna – art. 48a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2021 r. poz. 266 ze zm.)

 Informacja przekazana za pośrednictwem OR KRUS w Bydgoszczy

W kwietniowych terminach płatności świadczeń emerytalno-rentowych, razem z emeryturą lub rentą, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, wzorem lat ubiegłych, wypłaci uprawnionym świadczeniobiorcom dodatkowe roczne świadczenie pieniężne tzw. „trzynastą emeryturę”.

„Trzynasta emerytura” przysługuje wszystkim uprawnionym emerytom i rencistom w takiej samej wysokości (bez względu na wysokość pobieranego świadczenia) tj. w wysokości najniższej emerytury, która od 1 marca 2022 r. wynosi 1.338,44 zł brutto (z kwoty tej zostanie potrącona składka na powszechne ubezpieczenie zdrowotne).

Od dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie będzie pobrany podatek dochodowy.

Poza składką na ubezpieczenie zdrowotne z dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie będą dokonywane żadne potrącenia i egzekucje.

„Trzynasta emerytura” zostanie wypłacona z urzędu, czyli bez konieczności składania wniosku o to świadczenie.

Świadczenie to przysługuje osobom, które w dniu 31 marca 2022 r. mają prawo do rolniczej emerytury lub renty, okresowej emerytury rolniczej bądź rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

Osobie, która ma prawo do kilku świadczeń przysługuje tylko jedno dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, które zostanie wypłacone przez właściwy organ emerytalno-rentowy.
Osobom, którym KRUS wypłaca w zbiegu emerytury i renty rolnicze wraz ze świadczeniem przyznanym przez ZUS, dodatkowe roczne świadczenie pieniężne wypłaci KRUS.

Natomiast emerytom, którym KRUS wypłaca emeryturę rolniczą a ZUS emeryturę pracowniczą, dodatkowe roczne świadczenie pieniężne wypłaci Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Do renty rodzinnej, do której jest uprawniona więcej niż jedna osoba przysługuje jedno dodatkowe świadczenie pieniężne w wysokości proporcjonalnej do liczby osób uprawnionych do renty na dzień 31 marca 2022 r., z wyłączeniem osób uprawnionych jednocześnie do renty socjalnej lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

Do każdego uprawnionego emeryta i rencisty zostanie wysłana decyzja o przyznaniu dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego. Razem z tą decyzją zostanie przekazana decyzja o podwyższeniu świadczeń od 1 marca 2022 r. (czyli tzw. decyzja waloryzacyjna).

Podstawa prawna: 

1. Ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz. U. z 2021 r. poz. 1808 ze zm.)
2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego (Dz.U. 2022 poz. 556)

Tylko w pierwszym dniu funkcjonowania infolinii ZUS w sprawie świadczeń rodzinnych dla uchodźców z Ukrainy, konsultanci odebrali blisko 850 połączeń.

21 marca  ruszyła specjalna infolinia ZUS w języku ukraińskim i polskim dla uchodźców z Ukrainy. Dzwoniąc pod numer 22 444 02 55, można uzyskać informacje w sprawie świadczeń rodzinnych dla obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 23 lutego 2022 r. z powodu wojny. Konsultanci wyjaśnią krok po kroku jak zarejestrować profil na PUE ZUS, wypełnić i wysłać wniosek o świadczenie. Na infolinię dzwonić można od poniedziałku do piątku w godz. 8-18.00 (opłata według stawek operatorów) – informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Pierwszego dnia działania infolinii ZUS połączeń było bardzo wiele. Konsultanci odebrali ich łącznie  845, w tym udzielili 637 odpowiedzi w języku ukraińskim i 208 w języku polskim. Najwięcej było pytań o to, jakie świadczenia przysługują z ZUS-u i co trzeba zrobić aby złożyć wniosek. Zapytało o to 362 klientów. 88 osób chciało wiedzieć, kogo dotyczy konkretny wniosek, a 49 telefonujących w jakim terminie należy złożyć wniosek. Dzwoniący najbardziej zainteresowani byli wnioskiem 500 plus. Klienci pytali również jak zarejestrować profil na PUE ZUS. 78 osób było zainteresowanych rejestracją konta na Platformie Usług Elektronicznych.

Najczęściej jednak klienci pytali o Kartę Polaka, czy na jej podstawie można ubiegać się o świadczenia z ZUS-u, jakie dokumenty są potrzebne, aby złożyć wniosek, czy też, w jaki sposób złożyć wniosek. Byli również zainteresowani, co powinni zrobić, jeśli ponownie przekroczą granicę polsko-ukraińską. Wątpliwości dotyczyły również sytuacji, czy świadczenia będą nadal przysługiwały, jeśli przekroczą  granicę z innym państwem – wymienia rzeczniczka.

Klienci też pytali o sprawy, które są w kompetencji innych instytucji np. gmin czy banków. Pytania dotyczyły jak założyć konto w banku dla obywateli Ukrainy, czy jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać jednorazową zapomogę w kwocie 300 zł.

Warto wiedzieć!

Informacje w języku ukraińskim są również dostępne na stronie internetowej Zakładu. Potrzebujący mogą się dowiedzieć m.in. gdzie i na jakich warunkach mogą uzyskać pomoc. Są tam także informacje o świadczeniach rodzinnych, e-usługach czy emeryturach i rentach. 

Krystyna Michałek

regionalny rzecznik prasowy ZUS

w województwie kujawsko-pomorskim